آزمون میزان رضایت شغلی

آزمون میزان رضایت شغلی چیست؟

آزمون میزان رضایت شغلی، از جمله آزمون‌های مهم در حوزه سازمانی و مدیریتی در تست‌شو است که به وسیله آن میزان رضایت کارکنان از شغل و سازمان سنجیده می‌شود. این آزمون می‌تواند شامل سؤالاتی درباره اجزای مختلف شغل و سازمان شامل فرآیندهای شغلی، حقوق و مزایا، محیط کار، روابط همکاری، فرصت‌های شغلی و... باشد.

هدف آزمون میزان رضایت شغلی چیست؟

هدف اصلی این آزمون، ارزیابی سطح رضایت شغلی کارکنان است. با انجام این آزمون، می‌توان به دو نتیجه‌ی مهم دست پیدا کرد. اولا، شناخت و درک بهتر از نیازها و مسائل کارکنان و دوما، بهبود عملکرد کلی سازمان از طریق بهبود رضایت شغلی کارکنان. در این آزمون، مولفه‌های موثر بر رضایت شغلی کارکنان شامل عوامل مختلفی از جمله ارتباط با همکاران، شرایط محیطی کار، شرایط اقتصادی، حقوق و دستمزد و ... هستند.

تفاوت‌های فردی، از جمله سن و جنسیت، نیز می‌تواند در سطح رضایت شغلی کارکنان تأثیرگذار باشد. برای مثال، افرادی که در سنین بالاتری هستند، ممکن است تمایل بیشتری به کار با شرایط پایدار و حقوقی مناسب داشته باشند. همچنین، افراد با جنسیت متفاوت نیز ممکن است در موارد مختلفی مانند حقوق، فرصت های شغلی، فضای کاری و امکانات جانبی متفاوتی را تجربه کنند که می‌تواند تأثیری بر رضایت شغلی آنها داشته باشد. به عنوان مثال، در برخی صنایع، معمول است که جنسیت زنان به عنوان پست‌های پایین‌تر در سازمان شناخته شده باشند و این ممکن است باعث کاهش رضایت شغلی آنها شود. برعکس، در برخی سازمان‌ها، ممکن است مردان بیشتر از زنان در مقام‌های بالا قرار داشته باشند و این ممکن است باعث افزایش رضایت شغلی آنها شود. به همین دلیل، برای بررسی رابطه جنسیت با رضایت شغلی، نیاز است که عوامل دیگر مؤثر را نیز در نظر گرفت و در تحلیل داده ها از روش های آماری مناسب استفاده کرد.

در نهایت، باید توجه داشت که رضایت شغلی به عنوان یکی از مولفه های مهم عملکرد کارکنان، اثرات قابل توجهی بر سازمان دارد. به طور کلی، افزایش رضایت شغلی، عملکرد و کارایی کارکنان را افزایش می‌دهد، همچنین بهبود محیط کاری، کاهش غیبت و ترک شغل و افزایش شهروندی سازمانی نیز به دنبال دارد. در نتیجه، اندازه‌گیری و مدیریت رضایت شغلی به عنوان یکی از مولفه‌های مهم مدیریت سازمانی، امری بسیار حیاتی است و می‌تواند در بهبود عملکرد و کارایی سازمان نقش مهمی ایفا کند.

مولفه های موثر بر رضایت شغلی کارکنان

مولفه‌های مختلفی بر رضایت شغلی کارکنان تأثیر می‌گذارند. به طور کلی، مطابق لیست زیر مولفه‌هایی مانند شغل، حقوق و دستمزد، جنبه‌های اجتماعی کار، فرصت برای ارتقاء و کیفیت سرپرستی می‌توانند بر رضایت شغلی تأثیر گذار باشند.

نقش تفاوت های فردی در رضایت شغلی

به طور کلی تفاوت های فردی در میزان رضایت شغلی تاثیر دارد که در زیر به بعضی از مولفه‌های فردی و نقش آن در رضایت شغلی اشاره می شود.

سن و رضایت شغلی:

رضایت شغلی از مهمترین مولفه های رفاه و رضایت کارکنان است که به عنوان عامل موفقیت سازمانی شناخته شده است. یکی از عوامل مؤثر بر رضایت شغلی، سن کارکنان است. بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه، نشان داده شده است که با افزایش سن، رضایت شغلی کاهش می یابد. این موضوع ممکن است به دلیل تغییرات فیزیکی و روانی در افراد با پیشرفت سن باشد. افرادی که به سنواتر رسیده اند، ممکن است دغدغه های مختلفی مانند افزایش درآمد، تعامل با همکاران، توسعه شغلی و... را داشته باشند که ممکن است در صورت عدم تامین آنها، رضایت شغلی آنها را کاهش دهد.

در عین حال، تحقیقات نشان داده است که افراد جوان نیز ممکن است در مقایسه با افراد میانسال، رضایت شغلی کمتری داشته باشند. به عنوان مثال، افراد جوان در برخی موارد مانند عدم تعیین وظایف و مسئولیت های دقیق، کمبود فرصت های توسعه شغلی و عدم توانایی در تعیین مسیر شغلی خود، ممکن است با عدم رضایت شغلی مواجه شوند. با توجه به این مسائل، به نظر می رسد اندازه گیری رضایت شغلی باید با در نظر گرفتن عواملی مانند سن و تفاوت های فردی دیگر صورت گیرد تا به دقت بیشتری صورت پذیرد.

جنسیت و رضایت شغلی:

جنسیت نیز یکی از عوامل موثر در رضایت شغلی کارکنان است. بر اساس بررسی‌های انجام شده، برخی تفاوت‌ها در رضایت شغلی مردان و زنان مشاهده شده است. به طور کلی، زنان در بیشتر شغل‌هایی که به صورت سنتی مردانه در نظر گرفته می‌شود، رضایت کمتری دارند. در عوض، زنان در شغل‌هایی که به صورت سنتی زنانه در نظر گرفته می‌شود، رضایت بیشتری دارند. برای مثال، در بسیاری از شرکت‌های فناوری اطلاعات، که غالباً در آن‌ها مردان فعالیت می‌کنند، زنان ممکن است با شرایطی مواجه شوند که باعث کاهش رضایت شغلی آن‌ها شود. بنابراین، مدیران سازمان باید در توسعه سیاست‌ها و روش‌های مناسب برای بهبود رضایت شغلی هر دو جنس تلاش کنند.

در بسیاری از مطالعات انجام شده در آمریکا تفاوتی در رضایت شغلی مردان و زنان یافت نشده است اما در یک مطالعه بزرگ در بریتانیا  معلوم شده است که زنان در مقایسه با مردان رضایت بیشتری دارند ( کلارک 1996).

انتظار می رود که کارگران رضایت شغلی بیشتری داشته باشند، زیرا به طور متوسط در مقایسه با زنان شغل بهتری دارند و از حقوق و پایگاه شغلی بالاتری برخوردارند، این تبین نیز امکان پذیر است که زنان انتظارات مختلفی از کار دارند، مثلا ممکن است حقوق کمتر قبول کنند و از جنبه‌های مختلف کار راضی باشند(موتاز 1986). دریافت که کنترل شخصی برای مردان مهم است اما حمایت از سوی سرپرستان برای زنان مهمتر است( همان منبع ص 96).

آثار و نتایج رضایت شغلی در سازمان

به طور کلی آثار رضایت شغلی در 4چهار جنبه‌ی عملکرد، رفتار شهروند سازمانی، غیبت و ترک کار به شرح زیر مورد برسی قرار می گیرد:

جنبه اول) نقش رضایت شغلی در عملکرد

در جنبه اول، رضایت شغلی می‌تواند بر عملکرد کارکنان در سازمان تأثیر بسزایی داشته باشد. بر اساس تحقیقات، کارکنانی که از رضایت شغلی بالا برخوردارند، تمایل بیشتری به انجام وظایف خود با کیفیت و درست دارند. این نتایج منجر به بهبود عملکرد شغلی شده و به دستیابی به اهداف سازمان کمک می‌کند.

آیا کارگران خوشحال و شاد با جدیت بیشتری کار می کنند؟ وسیعأ تصور بر این بوده است که بله اینطور است و بسیاری این قضیه را برسی کرده‌اند اما یک فرا تحلیل از 217مطالعه ضریب همبستگی فقط 17/0 را نشان داده است ( لافالدانو وموچینسکی ، 1985) .

برخی مطالعات همبستگی قوی تری برای کارگران در سطوح مهارت بالاتر مثل مدیران و متخصصین ( r=0/31 در مقابل r=0/15  برای دیگران ) دریافته‌اند.( پتی و همکاران ، 1984)

برخی شواهد حاکی از آن است که اگر واحد مقایسه 1 واحد سازمانی باشد، این رابطه قوی‌تر خواهد بود ، زیرا تاثیرات رضایت شغلی بر روی رفتار شهروندی نشان داده خواهد شد ( چئونگ ، 1997) اگر بین رضایت شغلی و عملکرد یک همبستگی وجود داشته باشد کدامیک از آنها علت دیگری دارد؟ یکی از جهت‌های که نشان داده شده است، عملکرد به سوی رضایت است که در نتیجه پاداش‌های دریافت شده در قبال عملکرد خوب تبیین شده است.

جنبه دوم) نقش رضایت شغلی در رفتار شهروند سازمانی

در جنبه دوم، رضایت شغلی به رفتار شهروند سازمانی کارکنان نیز تأثیر می‌گذارد. درواقع، افرادی که از رضایت شغلی بیشتری برخوردارند، به طور معمول بیشتر به خدمت رسانی به مشتریان و بهبود تجربه آنها در سازمان اهمیت می‌دهند. این رفتار شهروند سازمانی بهبودی را در شناسایی مشکلات و ارائه راهکارهای بهتر به مشتریان با خود به دنبال دارد.

شاید رضایت شغلی تاثیر دیگری بر روی میزان کمک و سودمندی افراد در کارشان داشته باشد این را می توان به از «خود گذشتگی» یعنی کمک به دیگران و دادن پیشنهاد و «اجابت» یا انجام دادن کارهای مورد نیاز بدون ثبت شدن آن نظیر وظیفه شناسی در وقت و عدم اتلاف وقت تقسیم کرد .

مطالعات مربوط به رضایت شغلی همبستگی خیلی مشابهی با هر دو جنبه از رفتار شهروند سازمانی به عنوان مقیاس عملکرد داشته اند. ( r=0/25) ( اسپکتور ، 1997)، که جهت علت در هر دو طرف و دو جانبه است( بیتمن و آرگان ،1983).

جنبه سوم) نقش رضایت شغلی در غیبت

جنبه سوم بحث غیبت در کارکنان نیز به رضایت شغلی مرتبط است. بر اساس تحقیقات، افرادی که از رضایت شغلی بالاتری برخوردارند، به طور معمول کمتر از کار غیبت می‌کنند. این بازده بهتر، بهبود سطح حضور کارکنان و عملکرد کلی سازمان را به دنبال دارد.

در این زمینه مطالعات زیادی انجام و همبستگی‎های کمی بین غیبت و رضایت شغلی پیدا شده است. اسکات وتیلور در یک فرا تحلیل از 114 مطالعه ضریب همبستگی 15/0- را گزارش کرده است.

این رابطه ضعیف ممکن است تا حدی ناشی از این باشد که غیبت بسیار اُریب دار و نامتوازن است و عمدتأ ناشی از اقلیت کوچک کارکنان بوده و علل مهمتر دیگری بجز رضایت شغلی، مثل مسائل خانوادگی دارد. وقتی کسی غیبت می‌کند به این علت است که در جایی که برای او مهمتر است حاضر می‌شود. میزان غیبت همچنین تا حد زیادی به هنجارهای گروه یا سازمان بستگی دارد( اسپکتور 1997) .

جنبه چهارم) نقش رضایت شغلی در ترک کار

در جنبه چهارم، رضایت شغلی کارکنان نقش بسزایی در تصمیم به ترک کار یا ادامه کار در سازمان ایفا می‌کند. کارکنانی که از رضایت شغلی بالاتری برخوردارند، احتمال بیشتری به ادامه کار در سازمان دارند. در عوض، کارکنانی که از رضایت شغلی پایین برخوردارند، احتمال بیشتری به ترک کار دارند. این ترک کارها تمامی منابع سازمانی را دچار تلفات اقتصادی می‌کند و باعث افزایش هزینه‌های اداری، جایگزینی، آموزش و بالا بردن بهره‌وری می‌شود. همچنین، ترک کارهای پر از ریسک، احتمالا باعث جایگزینی کارکنان با دیگرانی می‌شود که به دلیل کمتر بودن سابقه و تجربه، احتمالا به سختی در کار خود پیشرفت کنند. این مسئله می‌تواند منجر به کاهش کیفیت محصولات و خدمات شرکت شود و در نتیجه مشتریان هم درگیر شکایت‌های بیشتری می‌شوند. لذا، برای کنترل ترک کار، به ارتقای رضایت شغلی کارکنان نیاز است.

با توجه به بررسی جنبه‌های مختلف رضایت شغلی و نقش آن در عملکرد، رفتار شهروند سازمانی، غیبت و ترک کار، می‌توان نتیجه گرفت که رضایت شغلی یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند بر عملکرد و کارایی سازمان تاثیر بگذارد. بنابراین، سازمان‌ها باید به دقت به مولفه‌های مختلف رضایت شغلی توجه کنند و با استفاده از روش‌های مناسب، به کارکنان خود راضی‌تر و پرقدرت‌تر کنند.

نقش و آثار رضایت شغلی در سازمان

با گسترش فضای کسب و کار و رشد اقتصادی، توجه به ارتقای کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی کارکنان به عنوان یکی از موارد مهمی است که سازمان‌ها باید به آن توجه کنند. در این میان، آزمون میزان رضایت شغلی یک ابزار موثر برای سنجش و ارزیابی سطح رضایت شغلی کارکنان است. این آزمون به شیوه‌های مختلفی از جمله پرسشنامه‌ها، مصاحبه‌ها، مشاهدات و تکنیک‌های دیگر انجام می‌شود و می‌تواند در سطوح مختلف سازمانی (از جمله تیم، بخش، سازمان) اجرا شود.

مراحل اجرای آزمون در تست‌شو

آزمون میزان بینش علمی مدیران و کارکنان در تست‌شو بصورت آنلاین انجام می‌شود و در هر مرحله، باید از روش‌های صحیح و موثر استفاده شود تا نتایج آزمون به درستی تحلیل شوند و اطلاعات بیشتری درباره بینش علمی مدیران و کارکنان به دست آید.

تحلیل نتایج آزمون

پس از جمع‌آوری داده‌های آزمون میزان بینش علمی مدیران و کارکنان، نتایج به تیم کوچینگ تست‌شو ارائه می‌شود تا بررسی و تحلیل شوند. این تیم با ارائه دسترسی به نتایج آزمون‌های کارکنان سازمان به پنل سازمانی تست‌شو، نتایج را بررسی می‌کند و به شرکت یا سازمان مربوطه راهکارهایی را ارائه می‌دهد تا بتواند عملکرد و کارآیی خود را بهبود بخشد.

تحلیل نتایج آزمون از جمله مهم‌ترین بخش‌های این فرآیند است که با توجه به آمارهای به دست آمده از داده‌ها و استفاده از ابزارهای تحلیلی، تیم کوچینگ تست‌شو سعی می‌کند تا موانع و چالش‌های سازمانی را شناسایی کرده و راهکارهایی ارائه دهد که بتواند بهبود کارکردهای سازمانی را تسهیل کند. این ارزیابی‌ها و تحلیل داده‌ها، می‌توانند به شرکت‌ها و سازمان‌ها در انتخاب و تربیت مدیران و کارکنان برتر کمک کنند و بهبود عملکرد آنها را در بلند مدت تضمین کنند.