جشنواره جشنواره
پشتیبانی تست‌شو
تیپ شناسی شخصیت

راهنمای جامع تیپ شناسی شخصیتی - شناخت و توسعه شخصیت با تیپ شناسی

راهنمای جامع تیپ شناسی شخصیتی یک منبع یا یک سیستم است که به شما کمک می‌کند تا شخصیت خود را بهتر شناخته و توسعه دهید. این راهنما معمولاً بر اساس تیپ شناسی شخصیتی استوار است که بر اساس یک مدل یا تئوری خاص از شخصیت توسعه یافته است.

تستشو  

664

تعریف شخصیت چیست؟

تعریف شخصیت چیست؟

شخصیت به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها، رفتارها، الگوهای عملی، و نحوه برخورد با محیط و دیگر افراد اطلاق می‌شود که یک فرد را در جامعه تمایز می‌دهد. شخصیت یک مجموعه پیچیده از عوامل ویژه‌گی‌ها است که به صورت یکپارچه بر رفتار و رویه‌های فرد تأثیر می‌گذارد. شخصیت توسط ژنتیک، تجربه‌های زندگی، محیط اجتماعی، فرهنگ، تربیت، و دیگر عوامل روان‌شناختی تشکیل می‌شود.

ویژگی‌های شخصیتی ممکن است شامل جنبه‌هایی مانند خوش‌رویی، خجالتی بودن، انعطاف‌پذیری، اعتماد به نفس، مسئولیت‌پذیری، همدلی، عصبی بودن، انعطاف‌ناپذیری، هوش، قدرت تحمل، صداقت، تصمیم‌گیری، و هماهنگی می‌باشد. این ویژگی‌ها می‌توانند در هر فرد به طور یکتا ترکیب شوند و شخصیت منحصربه‌فردی را بسازند.

از طریق شخصیت، افراد با یکدیگر برخورد می‌کنند، روابط برقرار می‌کنند، و به جوامع پیوسته‌اند. شخصیت بر تصمیم‌گیری‌ها، رفتارها، موفقیت‌ها و شکست‌ها، و کیفیت زندگی تأثیرگذار است. برای بررسی و درک بهتر شخصیت افراد، روان‌شناسی شخصیت به عنوان یک حوزه از روان‌شناسی وجود دارد که برای بررسی و شناخت شخصیت افراد از روش‌ها و تئوری‌های مختلفی استفاده می‌کند.

تعریف تیپ شناسی شخصیتی

تیپ شناسی شخصیتی، یک روش شناسایی و تحلیل انواع شخصیت‌ها است که بر اساس معیارهایی مانند ویژگی‌های شخصیتی، عادات، تمایلات و رفتارها، شخصیت افراد را در قالب انواع تیپ‌ها دسته‌بندی می‌کند.

هدف تیپ شناسی شخصیتی، شناخت بهتر خود و دیگران است تا با توجه به تفاوت‌های شخصیتی، بتوان به ارتقای کیفیت زندگی فردی و اجتماعی کمک کرد.

تاریخچه تیپ شناسی و شخصیت شناسی

تاریخچه شخصیت شناسی به قدمتی بیش از 2000 سال برمی‌گردد و از زمان افلاطون و هیپوکراتوس، دو فیلسوف یونانی، شروع شده است. این دو فیلسوف اولین ایده‌ها و تئوری‌های اولیه را درباره تفاوت‌های شخصیتی انسان‌ها بیان کردند. افلاطون با ارائه تقسیم‌بندی بین انسان‌ها به سه گروه شهوتی، هوشی و ارادی، تفاوت‌های شخصیتی را بر اساس عوامل بیولوژیکی و عقلی مورد بررسی قرار داد. هیپوکراتوس همچنین با ارائه تقسیم‌بندی بین انسان‌ها به چهار تیپ بر اساس چهار عنصر اصلی (آتش، زمین، هوا، آب)، تفاوت‌های شخصیتی را بر اساس عوامل طبیعی مورد بررسی قرار داد.

در قرن 20، تیپ شناسی به شکل علمی‌تر و سازمان‌دهی‌تر توسط روانشناسان و پژوهشگران مختلف توسعه یافت. یکی از اولین تلاش‌ها برای تبیین تیپ‌های شخصیتی مدرن توسط کارل گوستاو یونگ، روانشناس و روان‌پزشک سوئیسی، بود. وی در دهه 1920 تیپ‌های شخصیتی را بر اساس نوع رویارویی فرد با دنیا (به طور خاص رابطه با خود و رابطه با دیگران) تبیین کرد. بر اساس این تئوری، یونگ چهار تیپ شخصیتی اصلی را شامل استعدادی‌ها، احساسی‌ها، انطباقی‌ها و جهت‌گیری‌ها تعریف کرد.

سپس در دهه 1930، میرسنبر کارت (Murray Cards) را برای توسعه تیپ‌شناسی از ایده‌های یونگ استفاده کرد. او بر اساس بررسی‌هایی که بر روی بیش از 10 هزار نفر انجام داده بود، به نتیجه رسید که تمام انسان‌ها می‌توانند در یکی از ۱۶ تیپ شخصیتی قرار بگیرند که هر کدام از این تیپ‌ها ویژگی‌ها و الگوهای خاصی از رفتار و تمایلات دارند.

پس از این، توسعه‌دهندگان دیگری نیز به این حوزه علاقه‌مند شدند و مدل‌ها و تئوری‌های مختلفی برای تیپ‌شناسی ایجاد کردند. از جمله مدل‌هایی مانند مدل پنج عامل شخصیتی بزرگ (Big Five Personality Traits) که در دهه 1980 و 1990 توسط پچ مک‌کری و رابرت مک‌کری توسعه یافت و اکنون یکی از پرکاربردترین مدل‌ها در حوزه تیپ‌شناسی است.

اما باید توجه داشت که تیپ‌شناسی‌ها تنها الگوهایی هستند که برای توصیف و تبیین رفتار و شخصیت انسان‌ها استفاده می‌شوند و هیچ‌گونه قاعده‌ی قطعی و علمی درباره‌ی تیپ‌ها وجود ندارد. همچنین، هر تیپ شخصیتی می‌تواند در طول زمان و در شرایط مختلف تغییر کند و شخصیت انسان‌ها به یک تیپ خاص محدود نمی‌شود. تیپ‌شناسی‌ها بیشتر به عنوان ابزاری برای خودشناسی، فهم بهتر از خود و دیگران و بهبود ارتباطات انسانی استفاده می‌شوند.

چگونه تیپ شخصیتی خود را بشناسیم؟

تیپ شناسی یک شیوه‌ای است که برای تحلیل و شناسایی شخصیت‌ها استفاده می‌شود. در واقع، با توجه به اینکه هر فردی شخصیت خاص خود را دارد، تیپ شناسی به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای تحلیل شخصیت، می‌تواند در بسیاری از زمینه‌ها مفید باشد. در این مقاله، به بررسی روش‌های تشخیص نوع شخصیتی خود و مزایای استفاده از تیپ شناسی می‌پردازیم.

انواع تیپ های شخصیتی

شخصیت انسان‌ها به صورت یکپارچه و گسترده‌ای از ویژگی‌ها، الگوها و رفتارهاست که هر فرد را از دیگران متمایز می‌کند. برای بررسی و توصیف شخصیت‌ها، تحقیقات زیادی انجام شده و انواع تیپ‌ها و دسته‌بندی‌های شخصیتی پدیدار شده است. برخی از اصلی‌ترین تیپ‌ها و دسته‌بندی‌های شخصیتی شامل موارد زیر است:

مدل پنج عامل شخصیتی بزرگ (Big Five Personality Traits)

این مدل که بر اساس تحقیقات پچ مک‌کری و رابرت مک‌کری در دهه 1980 و 1990 توسعه یافت، شامل پنج عامل اصلی شخصیت (خوشبینی، هماهنگی، پایداری هیجانی، پرتوانی، ذهن باز) که در بند به شرح زیر است:

  • برونگرایی یا اعتماد به نفس (Extraversion): شامل صمیمیت، همدلی، فعالیت و موفقیت‌جویی است.
  • هماهنگی (Agreeableness): شامل خوشرویی، همکاری، صداقت و همدلی است.
  • وظیفه شناسی (Conscientiousness): شامل پرتوانی، پیگیری، تنظیم، وظیفه‌شناسی و سازمان‌دهی است.
  • پایداری هیجانی (Emotional Stability): شامل استحکام روحی، پایداری هیجانی، آرامش و اعتماد به نفس است.
  • روان رنجور (Neuroticism) شامل احساساتی، اضطرابی، تندرو و تحت تأثیر واکنش‌های احساسی است.
  • ذهن باز (Openness to Experience): شامل ذهن باز، استدلال، پژوهش، خلاقیت و تحمل نوآوری است.

برون‌گرایی یا اعتماد به نفس (Extraversion): این عامل مرتبط با سطح انرژی و فعالیت فرد است. افرادی که بیشتر از این عامل برخوردارند، عموماً بیشتر اجتماعی، فعال و ارتباطی هستند. افرادی که دارای تیپ شخصیتی برون‌گرایی یا اعتماد به نفس هستند، از برقراری ارتباط با دیگران لذت می‌برند و معمولاً برای جذب توجه دیگران، فعالیت‌هایی مانند صحبت کردن، شوخی کردن و جذابیت‌های بیشتری ایجاد می­کنند.

هماهنگی (Agreeableness): این عامل مربوط به میزان مهربانی، همکاری و همدلی فرد است. افرادی که بیشتر از این عامل برخوردارند، عموماً خونسرد، مهربان و همکارانه با دیگران رفتار می‌کنند. افراد همدل و مهربان به دیگران احترام می‌گذارند و دوست دارند با دیگران کمک کنند و روابط دوستانه برقرار کنند. آن‌ها معمولاً بهترین تلاش خود را برای کمک به دیگران و ایجاد صلح و آرامش در محیط اطراف خود انجام می‌دهند.

وظیفه شناسی (Conscientiousness): این عامل مرتبط با میزان ترتیب، دقت و پشتکار فرد است. افرادی که بیشتر از این عامل برخوردارند، عموماً مرتب، مسئولیت‌پذیر و دقیق هستند. افرادی که دارای تیپ شخصیتی مسئولیت پذیر هستند، معمولاً خودشان را به چالش می‌کشانند و بهترین‌ها را از خود به دست می‌دهند. آن‌ها در پایبندی به قول و عمل به عملکردها، دقیق و دقیق هستند و از خودشان برای رسیدن به اهداف بلند پایه بلند و دقیقی قرار می‌دهند. این افراد اغلب با اخلاقیات بالا، خلاق، سازمان‌یافته و درستکار هستند و در کارهایشان بسیار حساب‌شده عمل می‌کنند

روان رنجور (Neuroticism): این عامل مربوط به میزان استرس، نگرانی و عصبی بودن فرد است. افرادی که بیشتر از این عامل برخوردارند، عموماً احساساتی، نگران و تندرو هستند. افرادی که دارای تیپ شخصیتی روان رنجور هستند، معمولاً احساساتی، اضطرابی، تندرو و تحت تأثیر واکنش‌های احساسی قرار می‌گیرند. آن‌ها تمایل دارند که در مواجهه با فشارهای روانی و همچنین واقعیت‌های ناخوشایند، به سرعت به وضعیت عصبانیت و اضطراب واکنش نشان دهند. این افراد به سختی از تجربیات ناخوشایند گذشته، خلاصه شده و دارای تمایل به گریه کردن و بی‌میلی می­باشند.

ذهن باز (Openness to experience): این عامل مرتبط با میزان استعداد برای تجربه‌پذیری، خلاقیت و پذیرش تغییرات است. افرادی که بیشتر از این عامل برخوردارند، عموماً خلاق، بازمانده و دارای تنوع عقیده هستند.

تیپ شناسی یونگ

تیپ شناسی یونگ یکی از ابزارهای روانشناسی است که بر اساس تئوری‌های روانشناسی تحلیلی یا تحلیل روانی کارل یونگ، یک روانشناس معروف، توسعه یافته است. تئوری یونگ در مورد ساختار و فرآیندهای شخصیت انسان و ارتباط آن با نوع و عملکرد توابع روحی و نوع تمایلات شخصیتی استوار است.

تست تیپ شناسی یونگ بر اساس چهار تابع شناختی اصلی شامل: تابع ادراکی (Sensing)، تابع اندیشه و تفکر (Thinking)، تابع احساس و ارزش‌گذاری (Feeling)، و تابع تصمیم‌گیری (Intuition)و همچنین دو جهت اصلی تمایل به بیرون‌گرایی(Extraversion) یا درون‌گرایی (Introversion) تعریف می‌شود.

با استفاده از تست تیپ شناسی یونگ، فرد می‌تواند تمایلات شخصیتی خود را به طور میانبر و بر اساس پاسخ‌های خود به سوالات مشخصی تشخیص دهد. این تست به عنوان یک ابزار در حوزه‌هایی مانند توسعه شخصی، مشاوره، رهبری، تیم‌های کاری، و تفاوت‌های فردی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به هر حال، تفسیر نتایج تست تیپ شناسی یونگ نیاز به تخصص و تجربه در حوزه روانشناسی دارد و باید به‌عنوان یک ابزار همراه با سایر روش‌ها و ابزارها در بررسی شخصیت فرد استفاده شود.

زیابی

تیپ‌شناسی مایرز بریگز (Myers-Briggs Type Indicator - MBTI):

این تیپ‌شناسی بر اساس تئوری‌های پردازش اطلاعات کارل یونگ در دهه 1920 و 1930 توسعه یافته و مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تیپ‌شناسی بر اساس چهار بعد اصلی شخصی شامل تمرکز فرد بر جزئیات و وقوعات مشاهدات حسی و عملیات عقلانی است، یا تمرکز فرد بر الگوها و معناها، تصورات و ایده‌های غیرقابل مشاهده است.

تمایل به احساسات (Feeling) یا تمایل به استدلال (Thinking): شامل ترجیحات فرد برای تصمیم‌گیری بر اساس احساسات و ارزش‌های شخصی و یا تصمیم‌گیری بر اساس منطق و استدلال عقلانی است.

تمایل به تفکر (Thinking) یا تمایل به حس (Feeling): شامل رویکردهای فرد به حل مسئله و تصمیم‌گیری است، آیا فرد تمایل دارد بر اساس منطق و اصول عقلانی عمل کند یا بر اساس احساسات و عواطف شخصی خود تصمیم‌گیری کند.

تمایل به برنامه‌ریزی (Judging) یا تمایل به فراگیری (Perceiving): شامل ترجیحات فرد برای برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی زندگی و انجام وظایف یا تمایل به انعطاف‌پذیری، پذیرش تغییر و پرداختن به اتفاقات و آنچه در محیط اطراف رخ می‌دهد.

MBTI که مخفف Myers-Briggs Type Indicator است، یکی از معروف‌ترین و پراستفاده‌ترین ابزارهای تست تیپ شناسی است. MBTI بر اساس تئوری‌های پیشرفته روانشناسی جهشی (Jungian psychology) توسط مادر و دختر مایرز و ایزابل بریگز توسعه یافته است.

MBTI افراد را بر اساس چهار بُعد اصلی تیپ شناسی تعریف می‌کند که شامل این عوامل است:

  • تمایل به جمع‌بندی یا تمایل به اندک‌بینی (Extraversion یا Introversion
  • تمایل به دریافت اطلاعات از خارج یا تمایل به اندیشه و تفکر داخلی (Sensing یا Intuition
  • تمایل به تصمیم‌گیری از طریق منطق و منطقی‌بودن یا تمایل به تصمیم‌گیری بر اساس احساسات و ارزش‌ها (Thinking یا Feeling
  • تمایل به اقدام یا تمایل به کندکاری (Judging یا Perceiving).

MBTI بر اساس پاسخ‌های فرد به سوالات مختلف، نوع تیپ شخصیتی فرد را تعیین می‌کند. این تست در حوزه‌های مختلفی مانند مشاوره، توسعه شخصی، مدیریت، ارتباطات، آموزش و تربیت، و همچنین به عنوان ابزارهای انتخاب و ارزیابی در محیط‌های کاری و سازمانی استفاده می‌شود.

آزمون دهید: آزمون استعدادیابی شغلی رایگان

تیپ‌شناسی دیسک (DISC):