هوش هیجانی EQ بهتر است یا ضریب هوشی IQ؟

هوش هیجانی EQ و ضریب هوشی IQ

عده ای از روانشناسان معتقدند "هوش IQ" نقش پر رنگ تری را در موفقیت در زندگی افراد بازی میکند چرا که به فرد توانایی استدلال منطقی میدهد. اما عده ای دیگر اعتقاد دارند هوش هیجانی EQ از اهمیت بالاتری برخوردار است زیرا تمامی پیچیدگی مناسبات و ارتباطات انسانی را در برمیگرد و فرد میتواند هم در زندگی شخصی و هم در ارتباطات اجتماعی درست عمل کند.

تفاوت هوش هیجانی EQ و هوش IQ

دانیل گولمن، نویسنده و روانشناس، در کتاب هوش هیجانی خود گفت EQ میتواند به مراتب مهم تر از هوش استنباطی یا IQ باشد اما چرا؟ او اعتقاد داشت که معیار های هوش IQ نمیتواند تمام جنبه های مغز انسان را در بربگیرد و فقط به عملکرد استنباط ریاضی او توجه میکند.

هاوارد گاردنر، از روان‌شناسان مشهور دنیای روانشناسی، پیشنهاد کرده است که هوش صرفاً یک توانایی کلی نیست. یعنی نباید فقط به این دو هوش اتکا کرد در واقع او تئوری هوش‌های چندگانه را مطرح کرد. از دیدگاه وی افراد ممکن است در تعدادی از زمینه‌های مختلف روانی دارای نقاط قوت یا ضعف باشند.

به جای تمرکز بر یک هوش کلی و منفرد، برخی از کارشناسان معتقدند که توانایی درک و بیان احساسات می تواند نقشی برابر، اگر نگوییم مهم تر، در نحوه عملکرد افراد در زندگی ایفا کند.

تفاوت بین IQ و EQ

IQ و EQ چگونه اندازه گیری و آزمایش می شوند؟ ضریب هوش یا IQ عددی است که از یک تست هوش استاندارد به دست می آید. در نمونه های اولیه تست‌ هوش، نمرات با تقسیم سن ذهنی افراد بر سن تقویمی و سپس ضرب آن عدد در 100 محاسبه شد.

به عنوان مثال، یک کودک با سن ذهنی 15 و سن تقویمی 10 دارای ضریب هوشی 150 خواهد بود. امروزه نمرات اکثر تست های هوش با مقایسه نمره آزمون شونده با میانگین نمرات سایر افراد در همان گروه سنی محاسبه می شود. از عوامل اندازه گیری در هوش IQ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

هوش هیجانی EQ به توانایی فرد در درک، کنترل، ارزیابی و ابراز احساسات اشاره دارد. محققانی مانند جان مایر و پیتر سالوی و همچنین نویسندگانی مانند دانیل گولمن از جمله روانشناسانی هستند که به تحقیق در موضوع هوش هیجانی پرداختند و آن را به موضوعی داغ در حوزه‌های مختلف از مدیریت کسب‌وکار گرفته تا آموزش تبدیل کرده‌اند. متغیر هایی که درحوزه EQ ارزیابی میشوند عبارت اند از:

از دهه 1990، هوش هیجانی از یک مفهوم نیمه مبهم که در مجلات دانشگاهی یافت میشد به یک اصطلاح شناخته شده و معروف در دنیای روانشناسی تبدیل شده است. اخیرا حتی اسباب بازی هایی طراحی شده است که ادعا می کنند به تقویت هوش هیجانی کودکان کمک میکند.

هوش هیجانی مهم است یا ضریب هوشی

در یک مقطع زمانی، IQ به عنوان تعیین کننده اصلی موفقیت در نظر گرفته میشد. اینطور تصور می شد که افرادی با ضریب هوشی بالا میتوانند راحتتر در زندگی پیشرفت کنند و به موفقیت برسند، و محققان در مورد اینکه آیا هوش محصول ژن ها است یا محیط (مناظره طبیعت در مقابل پرورش) بحث کردند.

در زمان های قدیم ضریب هوشی به عنوان یک عنصر مهم موفقیت شناخته می شود، به ویژه در مورد پیشرفت تحصیلی. این طور برداشت میشد که افراد با ضریب هوشی بالا معمولاً در مدرسه خوب عمل می کنند، اغلب پول بیشتری کسب می کنند و به طور کلی سالم تر هستند.

اما امروزه کارشناسان تشخیص دادند که ضریب هوشی تنها عامل تعیین کننده موفقیت زندگی نیست. درعوض، مجموعه‌ای از تأثیرات ارتباطات انسانی که زیر مجموعه هوش هیجانی می‌شود عامل اصلی موفقیت است. اکنون بسیاری از شرکت‌ها و مدارس آموزش هوش هیجانی را برای کارکنان و دانش آموزان اجباری کردند و در شرکت های بزرگی نظیر گوگل و اپل از تست EQ به عنوان بخشی از فرآیند استخدام استفاده می‌کنند.

در تحقیقی شرکت های بیمه کشف کردند که EQ می تواند نقشی حیاتی در موفقیت در فروش داشته باشد. مشخص شد که نمایندگان فروشی که از نظر توانایی های هوش هیجانی مانند همدلی، ابتکار و اعتماد به نفس در رتبه پایین تری قرار داشتند، سیاست هایی را با نرخ هزینه ای کمتری را ثبت کردند اما نمایندگانی که در معیارهای EQ رتبه بالایی داشتند، به طور شگفت انگیزی بهتر عمل کردند.

هوش احساسی و توانایی های زیر مجموعه هوش هیجانی بالا همچنین می‌توانند بر انتخاب‌هایی که مصرف‌کنندگان هنگام خرید کردن انجام میدهند، تأثیر بگذارند. دانیل کانمن، روانشناس برنده جایزه نوبل دریافت که مردم ترجیح می دهند با شخصی که به او اعتماد دارند و دوستش دارند، به جای کسی که دوستش ندارند، معامله کنند، حتی اگر این به معنای پرداخت هزینه بیشتر برای یک محصول ضعیف باشد.

موفقیت در زندگی

نه ضریب هوشی بالا و نه هوش هیجانی تضمینی برای موفقیت در زندگی نیست اما مطالعات نشان داده است که افراد با هوش هیجانی بالاتر در زندگی شخصی و حرفه ای خود موفق تر هستند. دلیل آن این است که IQ به شما کمک می کند مشکلات را حل کنید، چیزها را یاد بگیرید، استدلال کنید و جزئیات را به خاطر بسپارید اما اگر در عین حال هوش هیجانی کمتری داشته باشید نمیتوانید از این ویژگی ها درست استفاده کنید و حتی میتواند باعث پسرفت شما گردد.

با هوش هیجانی بالا، خودآگاه تر هستید و کنترل بیشتری بر احساسات خود دارید و همدل‌تر و مثبت‌تر هستید. اینها عواملی هستند که تأثیر بیشتری بر موفقیت نسبت به هوش تحصیلی یا مهارت های ریاضی دارند.

احساسات افراد باعث حرکت آنها میشود. هوش هیجانی بالا با انگیزه بالا ارتباط مستقیم دارد. افرادی که EQ بالایی دارند، انگیزه آنها بسیار بیشتر از پول است. انگیزه درونی آنها، این افراد را به سمت دستیابی به اهدافشان سوق می دهد.

آیا هوش هیجانی قابل یادگیری است؟

اگر هوش هیجانی اینقدر مهم است، آیا می توان آن را آموزش داد یا تقویت کرد؟ بر اساس یک متاآنالیز که نتایج برنامه های یادگیری اجتماعی و عاطفی را مورد بررسی قرار می داد، پاسخ به این سوال یک بله صریح است.

راهبردهای آموزش هوش هیجانی شامل آموزش شخصیت، الگوبرداری از رفتارهای مثبت، تشویق افراد به فکر کردن درباره احساسات دیگران و یافتن راه هایی برای همدلی بیشتر با دیگران است.

تقویت هوش هیجانی EQ و ضریب هوشی IQ

موفقیت زندگی نتیجه عوامل زیادی است. هر دو هوش EQ و IQ در موفقیت کلی و همچنین سلامت، تندرستی و شادی نقش دارند. به‌جای تمرکز بر اینکه کدام هوش تأثیر غالب‌تری دارند، مهم ترین کار برای پیشرفت، شناخت و ارزیابی هوش هیجانی و ضریب هوشی است. تقویت هر یک از این هوش ها نیازمند یادگیری و بهبود مهارت‌ها در زمینه‌های مختلف می باشد. علاوه بر تقویت توانایی‌های شناختی، مانند حافظه و تمرکز ذهنی، می‌توانید مهارت‌های اجتماعی و عاطفی را نیز کسب کرده و بهبود ببخشید.