پرسشنامه کانرز معلمان (ADHD)

کودکانی که در این سطح قرار دارند، معمولاً مشکلاتی در تمرکز و توجه دارند، اما این مشکلات به اندازه‌ای شدید نیست که عملکرد کلی آنها را به طور جدی مختل کند. این کودکان قادرند که به طور نسبی بر روی تکالیف و فعالیت‌ها تمرکز کنند، اما در شرایط خاص مانند تکالیف سنگین، جلسات طولانی، یا فعالیت‌هایی که نیاز به دقت و تمرکز مداوم دارند، ممکن است به راحتی حواسشان پرت شود. به عنوان مثال، در کلاس‌هایی که نیاز به تمرکز طولانی‌مدت دارند، یا هنگام انجام تکالیف خانگی، ممکن است کودک در حفظ توجه دچار مشکل شود.

در این سطح، کودک معمولاً قادر است که توجه خود را به مدت زمان معقولی حفظ کند و در اکثر مواقع، فعالیت‌ها را به خوبی انجام دهد. با این حال، او ممکن است به یادآوری‌های مکرر نیاز داشته باشد تا از انحراف توجه جلوگیری کرده و بر روی وظایف خود متمرکز بماند. به طور کلی، این کودک ممکن است در مواجهه با وظایف پیچیده و یا زمان‌های طولانی‌تر از حد معمول، نیاز به کمک‌های اضافی داشته باشد.

راهکارهای بهبود وضعیت:

تقسیم فعالیت‌ها به بخش‌های کوچک و قابل مدیریت: برای کودکانی که در این سطح هستند، تقسیم تکالیف و وظایف به بخش‌های کوچکتر و قابل انجام بسیار مؤثر است. به این صورت که می‌توان تکالیف را به بخش‌هایی تقسیم کرد که هر قسمت به راحتی قابل انجام باشد. این تقسیم‌بندی به کودک کمک می‌کند تا کمتر احساس خستگی کند و بتواند هر بخش را با تمرکز بیشتری انجام دهد.

استفاده از یادآوری‌های منظم: کودک ممکن است نیاز به یادآوری‌های منظم برای حفظ تمرکز داشته باشد. استفاده از یادآورهای شنوایی (مثلاً تایمر یا هشدار) و یادآورهای بصری (مانند جداول یا لیست‌های انجام کار) می‌تواند به او کمک کند که وظایف را فراموش نکند و به ترتیب انجام دهد.

ایجاد زمان‌های استراحت و تغییر فعالیت: برای کودکانی که در این سطح قرار دارند، تخصیص زمان‌های استراحت منظم و تغییرات فعالیت می‌تواند بسیار مفید باشد. به این معنا که کودک می‌تواند پس از مدت کوتاهی از فعالیت‌های فکری یا مطالعه به فعالیت‌های حرکتی مانند پیاده‌روی کوتاه یا کشش بدن بپردازد تا ذهنش دوباره آماده برای تمرکز شود.

محیط‌های آموزشی با کمترین حواس‌پرتی: کودکان در این سطح ممکن است به راحتی از حواس‌پرتی‌های محیطی منحرف شوند. ایجاد یک محیط آموزشی آرام و بدون عوامل مزاحم مانند صداهای اضافی، نور زیاد، یا دیگر حواس‌پرتی‌ها می‌تواند به او کمک کند تا بهتر تمرکز کند.

تقویت مهارت‌های مدیریت زمان: آموزش و تشویق کودک به استفاده از تقویم‌ها، چک‌لیست‌ها یا لیست‌های اولویت‌بندی برای مدیریت زمان و وظایف می‌تواند به او کمک کند تا کارهای خود را بهتر سازمان‌دهی کند و در انجام آن‌ها تمرکز بیشتری داشته باشد.

استفاده از استراتژی‌های یادگیری فعال: به کودک کمک کنید تا از استراتژی‌های یادگیری فعال مانند یادداشت‌برداری، تکرار مطالب، استفاده از فلش‌کارت‌ها یا ترسیم نقشه‌های ذهنی استفاده کند. این روش‌ها باعث می‌شود که اطلاعات را بهتر پردازش کند و از انحراف توجه جلوگیری شود.

چگونه معلم می‌تواند با کودک رفتار کند؟

استفاده از روش‌های تدریس گام به گام: معلم باید دستورالعمل‌ها را به صورت واضح و گام به گام ارائه دهد. برای کودکانی که مشکل در تمرکز دارند، ممکن است دستورالعمل‌های پیچیده و طولانی باعث گیج شدن آن‌ها شود. بهتر است که معلم هر مرحله از کار را جداگانه توضیح دهد و از کودک بخواهد که هر مرحله را به تنهایی انجام دهد.

تشویق به تمرکز با تقویت مثبت: معلم می‌تواند کودک را با تشویق کلامی، پاداش‌های کوچک یا امتیازات برای حفظ تمرکز و انجام کارها به‌طور مؤثر تقویت کند. برای مثال، اگر کودک برای مدت طولانی بر روی یک تکلیف تمرکز کرده است، معلم می‌تواند او را تحسین کرده و تشویق کند.

استفاده از زمان‌های استراحت و فواصل زمانی: معلم باید در طول کلاس‌های طولانی‌تر به کودک فرصت استراحت بدهد. برای مثال، پس از 20-25 دقیقه مطالعه، می‌تواند از کودک بخواهد که کمی استراحت کند و سپس دوباره به درس ادامه دهد. این فواصل زمانی می‌تواند به کودک کمک کند تا خسته نشود و دوباره تمرکز خود را باز یابد.

تخصیص فعالیت‌های گروهی یا مشارکتی: مشارکت در فعالیت‌های گروهی یا بحث‌های کلاسی می‌تواند به کودک کمک کند تا توجه خود را به موضوعات مختلف جلب کند و از انحراف توجه جلوگیری شود. این فعالیت‌ها همچنین به تقویت مهارت‌های اجتماعی و انگیزه برای یادگیری کمک می‌کنند.

استفاده از ابزارهای آموزشی بصری: معلم می‌تواند از ابزارهای بصری مانند نمودارها، نقشه‌ها یا تصاویر برای توضیح بهتر مفاهیم استفاده کند. این ابزارها کمک می‌کنند که کودک درک بهتری از مطالب داشته باشد و توجه‌اش بیشتر جلب شود.

ارتباط مستمر با والدین: معلم باید به صورت مستمر با والدین کودک در ارتباط باشد و اطلاعاتی در مورد پیشرفت او، مشکلات یا موفقیت‌ها در تمرکز ارائه دهد. این ارتباط می‌تواند به ایجاد یک روال آموزشی هماهنگ بین خانه و مدرسه کمک کند.

کودکانی که در سطح متوسط مقیاس مشکلات رفتاری (Conduct Problems) قرار دارند (با نمره‌ای بین 15 تا 29)، ممکن است گاهی رفتارهای ناهنجار یا نامناسب از خود نشان دهند، اما این رفتارها به اندازه‌ای نیست که تأثیر جدی و دائمی بر تحصیل یا روابط اجتماعی آنها بگذارد. در این سطح، ممکن است کودک گاهی دچار پرخاشگری، بی‌احترامی، نقض قوانین یا مشکلات در تعاملات اجتماعی شود، اما به طور کلی این رفتارها در بیشتر مواقع قابل کنترل بوده و در صورت اصلاح و نظارت مناسب می‌توان آنها را بهبود داد.

در این سطح، کودک ممکن است رفتارهایی مانند مخالفت با دستورات، فریاد زدن یا پرخاشگری در پاسخ به ناکامی‌ها، یا دشمنی با همکلاسی‌ها را نشان دهد. این رفتارها ممکن است در زمان‌هایی که کودک احساس می‌کند تحت فشار قرار گرفته یا در شرایط اجتماعی جدید است، بیشتر بروز کنند. اما این رفتارها معمولاً به اندازه‌ای نیستند که به طور مستقیم مانع از پیشرفت کودک در تحصیل یا آسیب جدی به روابط اجتماعی‌اش شوند.

ویژگی‌ها شامل:

رفتارهای پرخاشگرانه یا توهین‌آمیز در شرایط خاص

تمایل به مخالفت با قوانین و دستورات در کلاس یا خانه

مشکلات در تعاملات اجتماعی مانند مشاجره با دیگران

گاهی بی‌احترامی به معلم یا همکلاسی‌ها

ممکن است در گروه‌های اجتماعی یا جمع‌های بزرگ، رفتارهای ناشایست نشان دهد

راهکارهای مدیریت و بهبود وضعیت:

تعیین حدود و قوانین واضح و قابل پیش‌بینی: یکی از روش‌های موثر برای مدیریت رفتارهای نامناسب، تعیین قوانین روشن و ثابت است. کودک باید بداند که چه رفتارهایی قابل قبول هستند و چه رفتارهایی غیرقابل قبول هستند. این قوانین باید در مدرسه و خانه مشابه باشند و برای کودک قابل درک و پیروی باشند.

تقویت مثبت برای رفتارهای مناسب: تقویت رفتارهای مثبت به جای تمرکز بر رفتارهای منفی، می‌تواند به طور مؤثری به کاهش مشکلات رفتاری کمک کند. هر بار که کودک رفتار مناسب از خود نشان دهد، باید با تشویق، پاداش‌های کوچک یا بازخورد مثبت مورد تأیید قرار گیرد. این روش باعث تقویت رفتارهای مطلوب و تکرار آنها می‌شود.

استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی و مدیریت استرس: کودکانی که مشکلات رفتاری دارند، ممکن است با استرس یا تحریکات محیطی بیشتر دچار پرخاشگری شوند. استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق، مدیتیشن کوتاه یا یوگا می‌تواند به کودک کمک کند تا بتواند بهتر احساسات خود را کنترل کند و از بروز رفتارهای ناخواسته جلوگیری کند.

مداخله سریع و منظم برای اصلاح رفتار: در این سطح، مداخله سریع و منظم برای اصلاح رفتار ضروری است. به محض مشاهده رفتارهای نامناسب، معلم باید اقدام کند و کودک را به رفتار مناسب هدایت کند. این مداخله نباید با تنبیه شدید همراه باشد، بلکه باید به شکل اصلاح و آموزش رفتار باشد.

پشتیبانی از ارتباطات اجتماعی و همکاری در گروه: کودکان با مشکلات رفتاری ممکن است در تعاملات اجتماعی دچار مشکل شوند. بنابراین، فعالیت‌های گروهی و کارهای تیمی می‌تواند به کودک کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کند و درک بهتری از تعامل با دیگران پیدا کند. مشارکت در پروژه‌های گروهی به کودک می‌آموزد که چگونه در محیط‌های اجتماعی به طور مناسب عمل کند.

تعامل مثبت و حمایت‌گرانه از طرف معلم: معلم باید رویکردی حمایت‌گرانه و صمیمی در تعامل با کودک داشته باشد. در صورتی که رفتار نامناسبی از کودک مشاهده شود، معلم باید با صبر و آرامش کودک را راهنمایی کرده و رفتارهای مثبت را تقویت کند. معلم باید بداند که کودک در تلاش برای کنترل رفتارهای خود است و با حمایت صحیح می‌تواند این مشکل را بهبود بخشد.

نظارت دقیق و مؤثر: نظارت دقیق و مؤثر بر رفتار کودک می‌تواند به جلوگیری از بروز مشکلات رفتاری کمک کند. معلم باید در زمان‌هایی که کودک نیاز به هدایت و مراقبت بیشتری دارد، حضور فعال داشته باشد و از تقویت‌های فوری برای مدیریت رفتار استفاده کند.

آموزش مهارت‌های حل مسئله و کنترل خشم: به کودک کمک کنید تا مهارت‌های حل مسئله را یاد بگیرد. به او آموزش دهید که چگونه می‌تواند با چالش‌ها و احساسات خود برخورد کند بدون اینکه به پرخاشگری یا رفتارهای نامناسب روی آورد. تمرین‌هایی مانند حل مسائل اجتماعی، مدیریت خشم و حل و فصل اختلافات به صورت مسالمت‌آمیز می‌تواند به کودک کمک کند.

ارائه فرصت‌های برای موفقیت‌های کوچک و متوالی: به کودک فرصت‌هایی بدهید تا در موقعیت‌های مختلف موفق شود، حتی اگر این موفقیت‌ها کوچک و تدریجی باشند. این موفقیت‌ها به کودک اعتماد به نفس می‌دهند و نشان می‌دهند که می‌تواند رفتارهای مثبت و مناسبی را از خود نشان دهد.

رفتار معلم با این کودکان:

رویکرد مثبت و حمایتی: معلم باید یک رویکرد مثبت، حمایتی و غیرانتقادی داشته باشد. در صورت بروز رفتارهای نامناسب، معلم نباید فوراً به تنبیه یا مجازات متوسل شود بلکه باید رفتار کودک را اصلاح کند و به او فرصت دهد که دوباره بر رفتارهای خود کنترل پیدا کند.

واضح بودن در بیان انتظارات و حدود: معلم باید انتظارات خود را از رفتار کودک به وضوح بیان کند و حدود قابل قبول را برای او مشخص کند. این کمک می‌کند تا کودک بداند که چه انتظاری از او می‌رود و اگر خارج از این حدود عمل کند، نتیجه‌اش چیست.

مدیریت احساسات کودک: معلم باید به کودک کمک کند تا احساسات خود را مدیریت کند. به جای سرکوب احساسات، کودک باید بیاموزد که چگونه می‌تواند عواطف خود را به شیوه‌ای سالم و قابل قبول بیان کند.

ایجاد محیطی آرام و ساختارمند: معلم باید محیط کلاس را به گونه‌ای تنظیم کند که کودک احساس امنیت و ساختار کند. داشتن یک روال مشخص و پیش‌بینی‌پذیر به کودک کمک می‌کند که از استرس و رفتارهای نامناسب کاسته شود.

الگو بودن برای رفتار مناسب: معلم باید خود به عنوان یک الگوی رفتار مثبت برای کودک عمل کند. اگر معلم خود نشان‌دهنده رفتارهای اجتماعی مثبت و احترام به قوانین باشد، کودک تمایل بیشتری به تقلید از این رفتارها خواهد داشت.

کودکانی که در این سطح قرار دارند، معمولاً قادرند در محیط‌های آموزشی و اجتماعی به خوبی عمل کنند، اما گاهی اوقات ممکن است از نظر تحرک بیش از حد، بی‌قراری یا نیاز به توجه بیشتر از هم‌کلاسی‌ها دیده شوند. این رفتارها ممکن است در برخی شرایط خاص مانند جلسات طولانی، تکالیف سنگین یا فعالیت‌های کلاسی که نیاز به تمرکز مداوم دارند، بیشتر بروز کنند. برای مثال، در زمان‌هایی که کودک مجبور به نشستن طولانی‌مدت است یا در فعالیت‌های گروهی شرکت می‌کند، ممکن است رفتارهایی از جمله جابه‌جا شدن زیاد، تکان دادن پا، یا بی‌قراری مشاهده شود.

با این حال، این رفتارها معمولاً به اندازه‌ای نیستند که باعث اختلال شدید در عملکرد کودک شوند و او قادر است به فعالیت‌ها ادامه دهد، فقط ممکن است نیاز به یادآوری و تنظیم بیشتر برای حفظ تمرکز و فعالیت‌های آرام‌تر داشته باشد. به طور کلی، کودک در این سطح ممکن است در مواقع خاص تحت فشار قرار بگیرد، ولی در اکثر مواقع قادر است خود را مدیریت کند.

راهکارهای مدیریت و بهبود وضعیت:

تخصیص زمان‌های استراحت و فعال‌سازی منظم:

دادن زمان‌های استراحت منظم برای کودک می‌تواند کمک کند تا انرژی خود را تخلیه کرده و دوباره به تمرکز برسد. به عنوان مثال، پس از هر 30 دقیقه مطالعه یا فعالیت کلاسی، زمان کوتاهی برای حرکت کردن یا انجام فعالیت بدنی مانند راه رفتن یا کشش دادن بدن به کودک بدهید.

تقسیم تکالیف به بخش‌های کوچکتر:

اگر کودک در انجام تکالیف مشکل دارد، می‌توان تکالیف را به بخش‌های کوچکتر تقسیم کرد تا به او فرصت استراحت و تغییر فعالیت داده شود. این روش کمک می‌کند تا کودک کمتر احساس بی‌قراری کرده و به تمرکز بیشتری دست یابد.

استفاده از تکنیک‌های تقویت مثبت:

به جای تمرکز بر رفتارهای منفی، از تقویت مثبت برای رفتارهای مطلوب استفاده کنید. هر زمان که کودک قادر باشد آرام بنشیند یا در طول فعالیت‌ها تمرکز کند، از بازخوردهای مثبت مانند تشویق، امتیاز دادن یا پاداش‌های کوچک استفاده کنید.

ایجاد محیطی بدون حواس‌پرتی:

محیط‌های کلاس و خانه را برای کودک از هر گونه حواس‌پرتی دور نگه دارید. برای مثال، استفاده از نور مناسب، حذف صداهای مزاحم و تنظیم فضای مناسب برای مطالعه می‌تواند به کودک کمک کند که بهتر تمرکز کند.

فعالیت‌های آرامش‌بخش قبل از مدرسه یا تکالیف:

انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند گوش دادن به موسیقی ملایم، مدیتیشن ساده یا تمرینات تنفسی پیش از شروع فعالیت‌های چالش‌برانگیز، می‌تواند به کودک کمک کند تا راحت‌تر خود را تنظیم کند و از بی‌قراری پیشگیری شود.

تقویت مهارت‌های خودتنظیمی:

به کودک کمک کنید تا مهارت‌های خودتنظیمی را یاد بگیرد، مانند چگونگی آرامش پیدا کردن وقتی احساس بی‌قراری می‌کند یا استفاده از استراتژی‌های آرامش‌بخش هنگام احساس اضطراب. از تمرینات ساده‌ای مانند "شمردن تا 10" یا "تنفس عمیق" می‌توانید برای این هدف استفاده کنید.

ایجاد ساختار و روال ثابت در روز:

داشتن یک روال مشخص روزانه و زمان‌بندی دقیق می‌تواند به کودک کمک کند که بداند چه زمانی باید روی یک فعالیت تمرکز کند و چه زمانی می‌تواند فعالیت‌هایی که نیاز به تحرک دارند، انجام دهد. داشتن یک روال ثابت می‌تواند به کودک احساس امنیت بدهد و از بی‌قراری جلوگیری کند.

آموزش مهارت‌های اجتماعی و تعامل با دیگران:

مشارکت کودک در فعالیت‌های گروهی که نیاز به تعامل با دیگران دارد، مانند بازی‌های تیمی یا پروژه‌های گروهی، می‌تواند به او کمک کند تا رفتارهای خود را تنظیم کرده و بی‌قراری را کاهش دهد. این فعالیت‌ها به او می‌آموزند که چگونه در محیط‌های اجتماعی آرام و متمرکز باشد.

چگونه معلم می‌تواند با کودک رفتار کند؟

یادآوری‌های ملایم و مثبت: در مواقعی که کودک نشانه‌هایی از بی‌قراری نشان می‌دهد، معلم می‌تواند با یادآوری‌های ملایم از او بخواهد که به آرامی بنشیند یا تمرکز بیشتری داشته باشد. این یادآوری‌ها باید بدون سرزنش و به صورت تشویقی انجام شود.

پشتیبانی شخصی: معلم باید به کودک کمک کند تا در مواقع سخت مانند تکالیف طولانی، از پشتیبانی اضافی بهره‌مند شود. این پشتیبانی می‌تواند شامل راهنمایی بیشتر یا تنظیم تکالیف برای تقسیم آنها به بخش‌های کوچکتر باشد.

تشویق و پاداش‌های مناسب: معلم باید از پاداش‌های مثبت برای تشویق کودک استفاده کند. این پاداش‌ها می‌تواند شامل کلمات مثبت، برچسب‌های تشویقی یا حتی سیستم‌های امتیازی باشد که به کودک کمک می‌کند تا بیشتر بر روی رفتارهای مطلوبش تمرکز کند.

تقویت مهارت‌های خودتنظیمی: معلم باید به کودک آموزش دهد که چگونه حواس خود را جمع کند و در مواقع بی‌قراری از روش‌های آرامش‌بخش مانند شمردن یا تنفس عمیق استفاده کند.